Bir dənə də “vs” çıxdı ortaya?

Kamilla xanım MAK Forumda suallarımıza cavabında (səhv etmirəmsə Shared Foldersin suallarına cavab idi) üç maddə halında caba yazmışdı və 3-cüsü “PR və marketing mütləq bir birindən ayrı olmalıdır” şəklində idi. O vaxt da, fikirləşdim görəsən Kamilla xanım niyə bu fikirdədir. Üzərində fikirləşməyə dəyən bir ifadədir əslində. Teoriyada nələr yazılırsa yazılsın, Kamilla xanım bu ölkədə ən çox adı hallanan PR mütəxəssislərindən biridir və Azercell kimi bir şirkətin PR meneceri olub. Və kifayət qədər də səsli küylü olub. Mən heç bizim sektorda işə başlamamışdan haqqında eşitmişdim. Demək istədiyim odur ki, əgər bir ifadəni yazıbsa deməli nəyəsə, nələrəsə əsaslanır. Təcrübəsi böyükdür, mütləq və mütləq o yaşadıqlarına əsaslanır. Bəlkə də o da vaxtilə mənim indi düşündüyüm kimi, PR-ın Marketingdən ayrı ola bilməyəcəyini fikirləşirmiş.

Mən niyə belə fikirləşirəm? PR marketingdə bir kommunikasiya vasitəsidir və məqsədi şirkət və ya o şirkətə aid olan marka haqqında cəmiyyətdə müsbət fikir formalaşdırmaqdır. Qısa yazdım tərifini. Marketingdə isə xüsusən də IMC (Integrated Marketing Communications) ortaya atıldıqdan sonra şirkətdən axan informasiyanın bütünlüyünün əhəmiyyəti çox danışılmağa başladı. Bizim (Mənim bildiyim bütün blogçuların) hamımızın da bu və ya digər formada Marketingə yanaşmada problemlərin, daha doğrusu dar yanaşmanın varlığından şikayətlərimizi oxumusunuz. Yəni ki, bu Marketing deyilən funksiyanın işi ancaq rəqib və müştəri analizi etmək deyil. O həm də, strategiyaların müəyyənləşdirilməsi, planlaması, tətbiqi və kontrolunda aktiv iştirak edən, hətta ən böyük rola malik olmalı olan bir funksiyadır. Beləliklə əgər biz Marketingin funksiya olaraq düzgün “yerləşdiyi” şirkətlərdə, hamıya agah olan strategiya, bunun planlaması və bu strategiy əsasında qurulan Marketing planı mövcuddur. Beləliklə strategiyanın formalaşmasında böyük rolu olan Marketing bu ana strategiya əsasında (Mən bəlkə də biraz fanatik yanaşıram, ancaq mənə elə gəlir ki, şirkətin bütün strategiyası elə Marketing strategiyasıdır) Marketin planını hazırlayır. Marketing planının içərisində isə kommunikasiyanın ayrıca geniş yazıldığını və ya yazılmalı olduğunu da bilirik. Madəm ki, PR da kommunikasiyanın bir vasitəsidir, mesaj göndərmə vasitəsidir, şirkət strategiyasını dəstəkləmə və missiyanı tamamlama üçün dəstəkçi vasitədir, onda necə olar ki, bu Marketingdən ayrı olsun? PR özü üçün ayrıca plan hazırlayacaq? Hazırlayacaqsa bunu nəyə və niyə hazırlayacaq? Marketinglə bərabər necə işləyəcək ki, bütünlüyü pozmasın? Hətta fikirləşsək ki, ayrıdır ancaq çox sıx əməkdaşlıq, məlumat paylaşımı, bərabər layihələr mövcuddur, bu heç olmasa prosesin uzadılması deyil? Proccess Management-i ortaya atan insanlar bu tipli şirkət daxili proseslərin qısaldılmasını əsas məqsəd ediblər. Bəs onda??

Kamilla xanımın bu yazını oxuyub, fikir bildirməsinə açığı çox da inanmıram. Ən azı ona görə ki, xanımın buna vaxtı olmaya bilər. Ancaq, mənə doğurdan da maraqlıdır, bu axı necə ola bilər ki, PR Marketingdən ayrı olsun? Bunu necə idarə etmək olar ki, bütünlük pozulmasın və gözün biri sağa, biri sola baxmasın? Heç olmasa özümüz müzakirə edərik, mən də başa düşərəm. Əslində reklam agentiliklərinin rolu başda olmaqla toxunmaq istədiyim çox məqam var idi, ancaq yazı çox uzandı. Elə burdaca kəsdim.

Bundan sonra “PR vs Marketing” yazısı yazsaq, bir nəfərin başına hava gələcək.