Eurax
Marketing Dəftəri Azərbaycan Dilində Yazılan İlk Marketinq Bloqudur!

Mar 27, 2007

İnformasiya Bolluğu!

Bir neçe gün evvel çox deyerli, menim daimi oxucusu ve fikirlerine çox ehemiyyet verdiyim Zeynep Özata xanım İki Güzel Pencereden El Eder, Birin Alsam Birin İntizar Eder başlıqlı yazı yayınladı. Yazını çox beyendim, ancaq menim qatılmadığım fikirler var. Menim fikirlerim, çox hörmetli Zeynep xanımın heç cür qebul etmediyi fikirlerdir. Hemin yazının Azerbaycanca qısa mezmununu yazıram sizin üçün: Zeynep xanım heddinden çox malın bazarı doldurduğunu ve bu bolluq içerisinde istehlakçıların başlarının gicellendiyini, heddinden çox informasiyanın olduğunu ve bu informasiya bolluğu içerisinde istehlakçıların neyi alacaqları mövzusunda çetinlik çektiklerini yazıb. Qısaca desek müşteriler “neyleyim, neje eleyim?”de qalıb.Bunun neticesinde de müşteriler çox vaxt aldıqları mallardan razı qalmırlar, marka bağımlılığı azalır ve.s Bu yazının tamamını oxumağınız meslehetlidir. Çünkü, menden başqa demek olar ki, hamı Zeynep xanımla eyni fikirdedir. Bütün yazılarını oxuduğum 5-6 blog yazarının demek olar hamısı eyni görüşde olduğuna göre men fikirlerimi tekrar gözden keçirmeliyem.

Ancaq, men niye ferqli düşündüyümü de, yazmalıyam axı!

Evvela, men bu qeder bol mehsulun veya malın bazarda olmasının sebebini kütlevi yanaşmadan özel yanaşmaya keçilmesi ile elaqelendirirem.Artıq, istehsalçı eyni üründen min dene istehsal edib hamıya sata bilmir, her mehsuldan bir dene istehsal edib her birini ferqli müşteriye satır. Bütün yazı boyunca nümunelerimi cib telefonları ile vereceyime göre ilk nümunemi de verim. NOKİAnın bazarda “min dene” (gop olmasın) modelinin olmasının sebebi NOKİAnın min ferqli müşteri qrupu veya ferqli ehtityac ve isteyi olan müşteri qruplarının olduğuna inanmasıdır. NOKİA bilir ki, bir qrup insan 3.2 megapixel kamera özellikli telefon isteyir, bir qrup da daha başqa şeyler.
Elece de, bunu diger bütün istehsalçılara ve bütün sektorlara aid etmek olar. Ancaq, bu sektora ve mal qruplarına göre ferqlilik gösterir.

Diger terefden menim fikrimce insanlar heç de özlerini uzun müddet zora soxacaq arayış içerisinde olmurlar. İstehlakçıları da kobud şekilde bölsek bir neçe qrupda toplaya bilerik;(grupları nece adlandırırsınız adlandırın)
1- Bu grupdaki insanlar hansı informasiya menbelerinden istifade edeceklerini çox yaxşı bilirler. Öz ehtiyaclarının ferqindedirler ve ne almaq istediklerini deqiq bilirler. Meselen, bu grupdakı insanlar telefon almaq isteyende hansı özelliklerdeki telefona ehtiyacları olduğunu, isteklerinin neler olduğunu bilirler. Bu ehtiyaclara göre bazarda 100 ferqli model var deyek ki. Bu qrupdakıları almaq üçün inandırmaq artıq markaların marketing fealiyyetlerinin işidir. NOKİA inandırsa onun modelini alacaq.

2- Bu grupdakılar da müeyyen seviyyede ferqli informasiya vasitelerine müraciet edirler. Ancaq, birinci qrupdakılar qeder detallı araşdırma etmirler. Daha çox birinci qrupdakılara benzer birisinden meslehet alırlar.

3- Bu grupdakılar araşdırma etseler de bir şey başa düşmeyeceklerine göre, araşdırma etmirler. Onlar sadece birinci ve ikinci qrupdakı insanların ellerine baxırlar. Kütle psixologiyası. Bilirsiniz ki, insanların böyük ekseriyeti en çox beyenilen veya en çox satılan şeyin daha “yaxşı” olduğuna inanırlar. Tebii ki, burada riski minimuma endirmek esas meseledir. Türkiyede cib telefonu almaq isteyen bir tüketici (bu grupa aid olan) NOKİA alır, çünkü “İyi olmasa bu kadar millet NOKİA kullanmaz” düşüncesi içerisinde. Eger bele olmasa Türkiyede bir milyondan çox 3G özellikli cib telefonu satılardı? Satılmazdı. Satıldı, çünkü insanlar informasiya içerisinde boğulmur. Boğumlur ona göre ki, informasiyanın içerisine girmir. Denize girmeyen suda boğulmaz axı!

Diger bir mesele de marka bağımlılığı ile elaqelidir. Mence bu qeder mal ve informasiya bolluğunun neticesinde istehlakçıların marka bağımlılığı azalmır, eksine artır. Diger düşünceye göre ise azalır. Niye artır (mene göre)? Birinci qrupdakı bir çox informasiya menbeyinden istifade edtikden sonra qerar veren ve NOKİA alan istehlakçılar üçün tekrar herhansı bir seçim çetin deyil. Çünkü, başda da dediyim kimi, bu qrupdakılar üçün bol mal ve bol informasiya içerisinde başını itirme kimi bir hal mövcud deyil. Onların marka bağımlılığı, markaların ne geder üstün mal veya xidmet istehsal etmelerine bağlıdır. Tebii ki, istehlakçıya gönderilen informasiya da çox ehemiyyetlidir. Hal hazırda keyfiyet boşluğunun artıq qapanmaq üzre olduğunu da düşünsek, bu grupdakıların çox rahat bir şekilde tez-tez marka deyişdireceklerine inanmıram.

Çoxluq teşkil eden qrup, kütle psixologiyası ile hereket eden insanlar, riski minimuma endirmek üçün bu cür davranırlar. Onlar, risk edib herhansi bir yenilik etmirler. Meselen, Türkiyede bu grupdakı insanlar risk edib LG telefon almırlar. NOKİA sınaqdan keçdiyi üçün hamı hele de, ilk növbede NOKİA almaq isteyir. Çünkü, risk etmeyi menasız görür. Bele olan veziyyetde de, daha önce almış olduğu NOKİAdan memnun olan müşteri tekrar telefon almaq isteyende yene NOKİA alacaq. Çünkü, Türkçe desek “ne güzel NOKİA kullanmak varken, Samsung alıp başını derde sokmak da ne diye?” mentiqi hakimdir.
Eslinde, şirketlerin bazar payı derdi içerisinde olmalarının belke de bir sebebi de budur. Çünkü, insanların yeni mişteriler köhne müşterilerin çoxluğuna ehemiyyet verirler. KIA Türkiye az qala Picantonun reklamında da “Türkiye’nin en fazla satan SUV markasının sahibi” deyir. Niye? Çünkü, bilir ki “en fazla” demek “ haaa, bu en fazla satanmış, demek millet bir şeyler biliyor” demektir.

Neyse, yazı çox uzandı. Menim fikirime qatılanların çox az olduğunu bilirem. Fikirimi deyişmeye de hazıram. Ancaq, biri meni inandırsın !!!


QEYD: Yazı içerisinde çox nümuneni Türkiyeye aid etdim, ancaq eminlikle deye bilerem ki, Azerbaycanda da eyni veziyyet mövcutdur.

Mar 20, 2007

Azerbaycanda Lüks Avtomobiller Haqqında

Azerbaycanda lüks avtomobiller haqqında yazmamışdan evvel eslinde Azerbaycan Avtomobil sektoru haqqında yazsaydım yaxshı olardı. Qalsın gelen sefere.
Evvelce ağağıdakı reqemlere baxaq.



Lexus- 524
Mercedes-345
BMW-327
Audi-68
Range Rover-84
Hummer-30




Bu reqemler 2006 yeni avtomobil satış reqemlerini gösterir. Audiden başlamaq isteyirem. Niye? Evveller "bu insanlar nece olur ki, bu geder bilgisiz hereket edirler" deye düşünürdüm. Sonradan, "Audi yöneticileri niye bu geder başarısızdırlar, niye bu geder passivdirler?" deye düşünmeye başladım. Avtomobil sektorunda en başarısız marka belke de Audidir. Azerbaycanda tebii ki. Haqqı olan yerde olamayan, "yazıq" marka demek olar. 67 satış gerçekleşdiren Audi'nin satışalrının 60 densi Q7nin payına düşür. Ye'ni, Azerbaycanda 2006-cı ilde cemi 8 dene A8, A4, A6, A3.....satılıb. Bunu mentiqi olaraq izah ede bilecek varsa, buyursun. Çox isteyrdim Audi yöneticilerinden biri bu yazını oxuyub mene cavab yazsın.Audi Azerbaycan haqqında çox uzun yaza bilerem, ancaq buna ehtiyac yoxdur.




Mercedes, Azerbaycanda bilinirliği ve satışları ile en yüksek olan markadır. Azerbaycanda olanlar bunu tam basha dushur, ancaq Türkiyeli deyerli oxuyuculara bilgi olsun deye yazmaqda fayda var. Merecedesin satışları az görsense de ölkede en çok qarşılaşılan marka belke de Meceredesdir. Lada'nı çıxsaq. İnsanlar daha çox Almaniya, Amerikadan ve Dubaiden getirilen ikinci el Mercedes alırlar. Sovetler döneminden etibaren çox yüksek marka imajına sahib olan markadır. Azerbaycan istehlakçılarının avtomobil seçim kriteriyalarında gösterişe çox ehemiyyet verdiyini düşündüyümüzde, niye Mercedesin bu qeder çox beyenildiyinin sebebini de anlayarıq. Dövlet organlarının demek olar ki, hamısının istifade etdikleri markadır.



BMW xüsüsen de son vaxtlar Mercedese qarşı en güclü alternativ oldu. 2005 ve 2006-dan başladı eslinde bu. BMWnin 3, 5 ve 7 serilerinin bu yükselişde böyük payı oldu amma, X5-in BMW marka imicinin lüks avtomobil bazarında çox yükselmesine ne geder böyük xidmet etdiyini unutmamaq lazımdır. X5 SUV (Sport Utility Vehicles)olaraq en çox beyenilen modeldir. BMW 7-ci serisini azerbaycan küçelerinde İstanbul'da gördüyünden çox görmek mümkündür. BMWnin niye Mercedese qarşı ağla gelen ilk alternativ olmasının sebebini BMW yöneticilerinin fealiyyetleri ile izah etmek çetindi. Çünkü, barmaq qatlanarq, "BMW bu marketing fealiyyetlerini etdikden sonra bele bir anlayış formalaşdı" demek mümkün deyil. Mene göre bunun sebebi insanların tebii olaraq xarakterlerinden ortaya çıxan, çox yayılan şeylere qarşı çıxmaq hissinden doğdu. Mercedesi, her küçenin başında görmek menim kimi minlerle insanın eseblerini korlayırdı artıq ve Merecedesden başqa çox gözel avtomobillerin var olduğunu da xatırlamanın vaxtı idi. Bele de oldu. Bundan başqa da BMWnin son yenilikleri ile Azerbaycan insanının zövqlerine xitab etmesi de tebii ki, böyük rol oynadı.



Lexus, sessiz sessiz yükselen markadır. Amerikan bazarındaki uğuru Avropada tekrarlanır Lexusun. Keçen il Avropadaki satışları %200 artmışdı. Bu yeqin Azerbaycana da yansıyıb. Modellerinin dizayn etibarı ile Azerbaycan bizim zövqlerimize uygun olması ve adının lüks menasını çox ifade etmesi belke de esas tesir eden stimullardır. Lexus, Rusiyada çox prestijli markadır ki, bunun da Azerbaycan bazarına yansıması da var. Soruşa bilersiniz "eger Rusyadaki Lexus imicinin Azerbaycanda formalaşan imice tesiri varsa, bes niye onda eyni şeyi Audi ve Subaruya da aid etmirsiniz? veya niye bu iki markanın imicleri de yükselmir?". Cavab: Rusiya soyuq ölkedir ve bu ölkede 4WD (Dört çeker) avtomobillerin esas tercih sebeblerinden biri budur. Subaru özü başlı başına bir mövzudur, ancaq Audi üçün "quattro tesiri" demek olar. Lexus satışlarının getdikce daha da artacağına inanıram.



Range Rover 84 satış reallaşdırıb ki, bunun da 58i Range Rover Sporta aitdir. Bu barade başqa şerhe ehtiyac yoxdur. Rover bütün dünyada Roverdir.

Hummer 30 satış reallaşdırıb.

Qeyd: Bu reqemler 2006 resmi reqemlediridir ve markaların bazar payını yansıtmır.

Mar 14, 2007

Marketing neyin altındadır, neyin üstünde?

İşe yeni başladığımı sildiyim blogumda yazmışdım. Bu blogda ilk defedir yazıram herhalda.
İlk günden etibaren "süreç yönetimi" (Process Management-PM) qavramını eşidirem demek olar ki. PM'in Azerbaycan dilinde, terminologiyada nece adlandırıldığını bilmirem, amma yeqin ki, Proses İdareetmesidir. Sağolsunlar, çox deyerli iş yoldaşlarım öz bildiklerini menimle paylaşdılar ve men de mümkün olduğu ölçüde bir neçe başqa menbeye de baxdım. Ye'ni, bu mövzu haqqında çox bilgi sahibi deyilem.

Neyse, esas mesele bu PM deyilen şeyin mentiqi ve ne üçün olduğudur. Proses deyilen "şey"in bir girenleri var, bir de çıxanları. Proses idareetmesinin de esas meqsedi proses müddetini qısaltmaq, tekrar prosesleri aradan çıxartmaq ve en esası da şirketde bir bütün prosesin var olduğunu ortaya çıxararaq departamentlerin birlikde fealiyyetini temin etmekdir. Cümle qarışıq oldu. Tekrar yazım?
PMin esas meqsedi, şirketin böyük kiçik bütün fealiyyetlerinin zamanını qısaltmaq, faydalılığını artırmaq ve maliyetleri düşürmekle birlikde karlarını da artırmaqdır.
Tekrar yazmadım, çünkü eger tekrar yazsaydım PM haqqında az çox oxuduqlarıma xeyanet ederdim!!! PM haqqında yazı yazıb, sonra da tekrar etmek ne qeder mentiqlidir?

İndi keçim başlığa! Marketing birbaşa müşteri ile elaqeli olduğuna ve şirket fealiyyetlerinin bir terefinde hemişe müşteri olduğuna göre bütün proseslerin eslinde bir terefi marketingi "maraqlandırır". İsmai KAYA hocamın derslerde hemişe dediyi bir söz vardı,"Marketing büdcesi deye bir şey olmaz, şirketin bütün fealiyyetleri onsuz da marketing fealiyyetidir". Process Management bir şirket içerisindeki fealiyyetlerin birbiri ile uyumlu şekilde çalışmasını temin etmek üçün var. Ye'ni, şirket içerisindeki her departament ayrı ayrılıqda, öz başına fealiyyet göstermir, şirketin daha evvelden yazılı şekilde mueyyenleşdirilmiş hedeflerine çatmaq üçün birlikde fealiyyet gösterir. Fikirleşin ki, Reklam şöbesi Marketing strategiyasını hec vecine de almadan özünün gözüne, könlüne xoş gelen bir reklam layihesi hazırlayır, satış Marketing'in bütün gün "müşterileri nece daha da menun etmek olar?" sualına cavab axtarması ve bu yönde fealiyyetlerini qulaqardı ederek, özünün daha "mentiqli" gördüyü bir şekilde fealiyyet gösterir, Marketing departamenti Satışı ancaq, mal verib pul alan olaraq görür, yene Marketing departamenti şirketin strategiyalarını bir terefe qoyub özünün planlarını reallaşdırmağa çalışır.İndi deyeceksiniz ki "yuxarıda ....şirketin bütün fealiyyetleri marketing fealiyyetidir" yazmısan, bu axı indi dediyinle ziddir.

Bir şeyi deqiqleşdirek: şirketing bütün fealiyyetleri marketing fealiyyetidir, çünkü bütün fealiyyetlerin başında müşteri var. Başında müşteri olan her fealiyyet Marketing fealiyyetidir. Ancaq, bu o demek deyil ki, bütün fealiyyetler Marketing departamentine bağlıdır. Marketing departamenti özü de marketing fealiyyetlerinin bir parçasıdır.
Bir şeye başlamaq esasdır. Pis başlayıb pis davam etmek var, pis başlayıb yaxşılaşdıraraq davam etmek var. Amma, en pisi de odur ki, başlamadan pis davam edesen!

PM mövzusunda mütexessis olanlara veya özünü bu mövzuda bilgin sayanlara soruşuram, SİZCE ŞEXSLER Mİ PROSESDEN, YOXSA PROSES Mİ ŞEXSLERDEN ASILI OLMALIDIR? Eger "bunun iki ucu da açıqdır" deyirsinizse, COMMENT yazın. Paylaşaraq öyrenek! Men de PM haqqında çox az bilirem!

Mar 13, 2007

MİMLEDİM

Keçen hefte Bulent beyin meni mimlemesinden sonra yazdığım yazıda üç dene blogu mimlemeyi yaddan çıxartmışam.

İndi xahiş edirem bu üç deyerli blogçudan, Gaye, Arzu, İsmail KAYA hocam, menim blogumu ve meni eleştirsinler....

Mar 12, 2007

Men de MİMLENDİM

MİM'in ne olduğunu Mine'den soruşmuşdum.Sağolsun cavab yazmışdı.
Bu aralara Türkiyede demek olar ki, bütün blogları MİM dalğaları bürüyüb. Hamı birbirini mimleyir. Bugün seher tezden Bülent beyin bloguna baxanda gördüm ki, dalğa meni de vurub.
Bülent bey, blogum Azerbaycan dilinde olduğuna göre bu yazı da istisna olmayacaq.
Evvela, deyer verib blogunuz haqqında şerh yazmağımı istediyiniz üçün teşekkürler. Sizi şexsen teessüf ki, tanımıram. Ama, birgün bu da olar!

Men de sizin kimi ilk defe bir blog haqqında şerh yazacam. İlk tecrübe!

Mene göre blogunuzun menfi yönleri;
1.CAPS LOCK- Sağdakı bütün yazılar böyük herflerle yazılıb. Yazı başlıqları ilk baxışda seçilmir.
Bundan başqa heçbir olumsuz fikrim yoxdur.

Müsbet yönleri;
1. Demek olar ki, tamamen renksiz olması. Ağlımda ağ-qara blog olaraq qalır.
2. Yorumlara en qısa zamanda cavab yazmanız.
3. COMMENTin birbaşa açıq şekilde altda görsenmesi. Yazmaq isteyen, yazını oxuyub bitiren kimi, altda da şerh yazır.
4. Yazılarınızın mümkün olduqca qaranlıq nöqte buraxılmadan yazılmış olması. Her hansı bir mövzu haqqında yazı, incelikleri ile yazılır. Yarımçıq qalmır.
5. Yazılan yorumları BÖYÜK BAŞLIQ altında yayınlamanız. Çox vaxt yazılar yorumlarla mükemmelleşir.

Uzun uzun yaza bilerdim, amma ne gerek var?
ÖĞRENDİKLERİNİZİ BİZİMLE PAYLAŞTIĞINIZ İÇİN ÇOK TEŞEKKÜRLER !

Mar 10, 2007

Geneve Cenevre

Audi,Alfa Romeo, Aston Martin, BMW, Jaguar, Hyundai, Toyota, Mercedes, VW, Mazda, SAAB,......nebilim daha neler...
Cenevrede AutoShow başlayıb. Yeqin xeberiniz var.

Men avtomobilleri çox sevirem. Onlar sadece olaraq bir demir parçası deyil. Her birinde bir mühendisin ruhu var. Bezileri insanların ruhunu, kimliyini yansıdır. Bezilerine aşiq olur insan.

Yuxarıda bir link vermişdim,AutoShow'nun resmi web sehifesi. Bu da ikinci link. Milliyet gezetinin resimlerinden.

Siz hansı avtomobili sevirsiniz? Mercedes demeyin, ne deyirsiniz deyin. Aşağıda, COMMENT'e basın ve yazın. Görek kim, kimi sevir!!

Mar 7, 2007

SUBARU



Subarunu "SUBARU" eden nedir?
Belke de bezileriniz ele indice fikirleşdiniz ki, "Meger Subaru guya ele xüsusi bir avtomobildir ki?". Xüsusidir.
Azerbaycanda Subaru geniş yayılmasa da, dünyanın bir çox ölkesinde tanınır ve sevilir. Subarunun reqibleri ne BMW deyil, ne Audi, ne de Mercedes. Prestij vasitesi deyil bir çoxları üçün. Ancaq, o sahibini "özel insan" statusuna daxil edir. ( Bu linkde de çox maraqlı bir şey göreceksiniz. Şerhini siz COMMENT olaraq yazın, müzakire edek.)

"Symmetrical All-Wheel Drive onu özel bir avtomobil edib", deyenler ola biler. Ancaq, men razılaşmıram. Düzdür bu Subaruya çox şey qazandırdı, Quattro Audi üçün ne demekdirse, SAWD da Subaru üçün o demekdir. Subaru bir Lovemarkdır mence.




Yayda Qazaxstandaydım, orada insanların nece Subaru heyranı olduqlarını gördüm. Başda da öz dayım olmaqla. İmpreza yarış avtomobili, rahatlıqdan uzaq bir avtomobildir. İki xüsusiyyeti var; bezilerine göre çox pis, bezilerine göre çox qesheng dizaynı ve WRC İmprezanın gündelik heyatda bizlere satılan İmprezadan çox çox ferqli olmaması. Niye "çox çox"? Citroen C4le yarışmağa başladı bu ilden. Yarışdaki WRC C4le bizim İstanbul küçelerinde gördüğümüz C4ler arasında dağlar qeder ferq var. Ye'ni,"çox çox" ferq var. Ancaq, küçede çox da görmediyimiz İmpreza ile RWC İmpreza arasındaki ferq "çox çox" deyil, sadece "çox"dur.



Resmi internet sehifesinde Subaru THE ONLY BRAND WITH THE HIGHEST POSSIBLE CRASH TEST RATING FOR EVERY MODEL. IT'S WHAT MAKES A SUBARU, A SUBARU yazıb. Ye'ni, BÜTÜN MODELLERİ İLE QEZA TESTLERİNDE MÜMKÜN OLAN EN YÜKSEK BALI TOPLAYAN YEGANE MARKA. SUBARUNU SUBARU EDEN BAX BUDUR! deye yazıb.

Menim fikrimce, bu tam olaraq ifade etmir. Subarunu Subaru eden onun ferqli düşünen ve heyata ferqli reng qatmaq isteyen insanlar üçün olmasıdır mence. Ferqli olmaq isteyen deyil, heqiqeten de ferqli olan insanlar. Bu ferqlilik neden ibaretdir? Bax bu müzakireye açıqdır.


Hetta menim Subaru haqqında yazdıqlarımın da bir çoxu müzakireye açıqdır. Menimle razılaşmaya bilersiniz. Men Subaru heveskarı deyilem. Ancaq, Subaru heqiqeten de texnologiyanın avtomobil dünyasında zirve nöqtelerinden biridir.
Şekilleri yerleşdirende istedim metne uyğun yerleşdirim. Sonra, fikirleşdim ki, yazı Mercedes haqqında deyil.

Mar 3, 2007

MARKETİNG VE...........



Marketing ve Sex. Artıq, demek olar ki, her gün qarşılaşdığımız bir hadisedir. Bu mövzu haqqında çox bilgi sahibi olduğumu deye bilmerem. Men sadece öz yazdıqlarıma cavab axtarıram ve başa düşmek isteyirem. Başa düşmek isteyirem, göresen doğurdan da bu qeder ehtiyac var mı erotic marketingin istifade olunmasına? Bu sual evveller de ağlıma gelmişdi, ancaq üstünden keçişdim. Sonra Businessweek de bununla elaqeli bir meqale oxudum.İşden ve tezden vaxtım olmadığına göre araşdırma üçün vaxtım olmadı.



Esas sual budur; niye reklamlarda ehtirasa (Ehtiras oyandıran görüntüler) bu qeder çox yer verilir? Mesele bundadır ki, yanaşma terzinde hemişe ehtirası başına vurmuş genc bir oğlanın hissleri var. Kişilerin ve qadınların sexual davranışları veya psixologiyaları ferqlenir menim bildiyime göre. Bele ki, kişiler üçün bir qadının sadece ve sadece fiziki cazibedarlığı çox şey ifade edir. Businessweekin yazdığına göre Playboy oxuyucularının böyük ekseriyyeti kişilerdir (oğlanlar). Ancaq, meselenin qadınlar üçün ferqli yönü var. Heçbir qadın herhansı bir kişinin onu “sex aleti” olaraq görmesini istemez. Ye’ni, qadın kişi üçün fiziki menada ehtiraslarını temin eden bir vasite olmaq istemez. Qadınların psixologiyasında sevilme, beslenme (yemek menasında deyil, daha geniş menada sevgi, saygı, qebul ve.s), qorunma, qayğı hisleri daha hakimdir. Reklamlarda istifade olunan mesajlara bu cehetden niye yanaşılmır?




Businessweekin behs etdiyim yazısında Abercombie&Fitchin reklam görüntüleri verilmişdi ve yazı o reklamlardan yola çıxılaraq yazılmışdı. Sual ise bu idi ki, bu qeder sex mesajı veren reklamlar ne qeder tesirlidir?
Axe Deodorantlarının reklamlarını xatırlayırsınız yeqin ki? Bu Azerbaycanda da çox diqqetleri çekmişdi. Reklamlar yazılanlara göre çox uğurlu olub. Sebeb? AXE oğlanlar üçün idi ve mesajı “oğlan olaraq” fikirleşmişdi; qizların diqqetini çekmek isteyen, onları arxasınca sürüklemek isteyen (ve çox vaxt da bunu bacarmayan) oğlanlar üçün.



Erotic Marketingçilerin sizce bunu çox vaxt yaddan çıxartmırlar mı? Mence çıxardırlar. Qadın üçün jeans reklamı hazırlanır ve verilen mesaj açıq aşkar “bu seni çox sexual gösterir” menasındadır. Qadınlar sexual görsenmek isteyirler. Bu melumdur. Anacaq, sex obyekti olmaq istemirler.Ele effektlerden istifade olunur ki, sanki qadın "Baxın ay kişiler men burdayam" demek isteyir. Reklamlarda istifade olunan görüntü ve ses effektlerinde qadın psixologiyası nezere alınmalıdır. Ye’ni, sevgi dolu bir ehtiras. Romantic hissleri de özünde birleşdiren bir “sexuallıq”. Beyenen de, alan da, geyinen de qadındırsa, o qadın kişilerin gözlerinin sadece vucudunda qalmasını istemez mence.



Bir başqa mesele de bu növ fealiyyetlerin uşaq psixologiyasına tesirleridir. Yene Businessweek'de bir müdddet evvel yayınlanan meqaleye göre "sexual qadın", cazibedar olmanın yollları ve.s kimi etraf mühitde baş veren bütün hadiseler genc qızların psixologiyasına pis tesir edir.
90-60-90 mesajları, cazibedar olmayan qadınların kiçik görülmesi (veya bu cür mesajların verilmesi) mence doğal görüntüleri pozur. Ancaq, tebii ki, bu menim şexsi fikrimdir. Birazdan ince dodaqlı qız qalmayacaq !!!


Uşaq oyuncaqları artıq bazarda "sexy baby" olaraq satılır. Mini geyinmiş, sexy imajı verilmiş babyler. Sexy baby ile yuxulayan balaca bala da seher yerinden qalxıb birazda etraf mühitde gördüyü ve eşitdiyi "söhbetlerin" tesiri ile aynanın qarşısına keçir ve özünün ne qeder sexy olduğuna baxır. Amma, heç o bilmir ki SEXY nedir.

Bu mövzuda daha dolgun, geniş ve faktlara dayanan bir yazı olsaydı oxuyardım.
Özümün araşdırmağa teessüf ki, vaxtım yoxdur.

QEYD: İstifade olunan resimler blogun "serhedleri"ni keçmiş ve birçox insana göre uygun olmayan ola biler. Bu reklamlar bizim ölkemizde yayınlanmayıb, ancaq mövzu yene mövzudur. Xahiş edirem resimlere yanaşma terziniz de, meselenin mahiyetini anlamağa yönelik olsun. Ancaq, yene de hercür tenqide qapılarımız açıqdır.