Eurax
Marketing Dəftəri Azərbaycan Dilində Yazılan İlk Marketinq Bloqudur!

Aug 25, 2009

Azərbaycanda Ən Çox Satılan Avtomobillər; Maşın Bazarı

Mənim bloqumda avtomobillər və avtomobil sektoru haqqında daha çox məlumat olur. Bu təbiidir. Mən bu sektorun içərisindəyəm. Bugün istədim biraz daha xırda məlumatlar verməyə çalışım bizim bazarımız haqqında. Rəsmi diler və distribyutorların satışlarını ayrı olaraq göstərməyəcəm (Subaru-dan başqa heç kim satışlarının media üçün açmadığına görə mən də heç bir məlumat açıqlama ixtiyarına sahib deyiləm). Təəssüf ki, mediada da bazarımız haqqında məlumatlar həddindən artıq azdır. Bəzi TV kanallarının gömrük komitəsinə, bəzilərinin isə statistika komitəsinə əsasən verdiyi məlumatlar isə üst-üstə düşmür və ya çox məhduddur. “2009-cu ilin birinci rübündə 16 min avtomobil idxal olunub” səviyyəsindən artıq deyil. Uzaq başı axtarsanız, minik avtomobillərinin sayısını öyrənə bilərsiniz, ancaq mənim bloqumdan başqa heç yerdə öyrənə bilməzsiniz ki, 2009-cu ilin birinci yarısında 1330 dənə Toyota Prado satılıb ki, bu ən çox satılan modeldir. Prado yenilənir və hazırda mövcud olan Prado-dan təkcə Ərəb ölkələrində stokda təxminən 80 000 ədəd var idi (2 ay əvvəl). Buna görə də qiymət 38 000 USD səviyyəsinə qədər düşüb ki, bu da belə yüksək satışlara səbəb olur.

Bizim bazarımız çox maraqlıdır. Yeni maşın almaq istəyən müştərilər ya SUV alır, ya da C sinfindən bir maşın. Faiz etibarı ilə baxdıqda təsəvvür edin ki, satılan hər üç maşının biri SUVdir. Təbiətə nə qədər də ziyan vurmağı xoşlayan və ya bunu umursamayan millətik (mən daxil). Mühərriklərə görə əlimdə analiz yoxdur, anca hər halda ortalama 2,5 ətrafında olar olar. Yeni maşın alan müştərilərin ən az istədikləri kiçik modellər və D sinif modellərdir. HYUNDAI Sonata da Prado kimi öz sinfində fırtına kimi əsir. Sonatanın D sinfində payı 60%-dir təxminən. Bu böyük rəqəmdir. Səbəb isə, Pardo-nun satış səbəbi ilə eynidir: çox yaxşı maşın, çox münasib qiymətə= top iki!

“Top iki”ni Top 5 etmək istəsək gərək Siyahıya Hyundai Santa Fe, Hyundai Tucson və Nissan Sunny modellərini əlavə edək.

Bu arada, Mitsubishi Pajero 2008-ci ildə böyük rəqəmlər göstərsə də, bu il 6 ayda cəmi 167 ədəd pajero satılıb.

WOMM işləyir və müştəri ya mükafatlandırır, ya cəzalandırır!

Aug 14, 2009

Düşünən özü nə demək istədiyimi anlasın.

Our president doesn`t like reports and documents

Toyota-nın yeni prezidenti ilə əlaqəli bir xəbər diqqətimi çəkdi, ancaq işimin çoxluğu ilə əlaqədar biraz gecikdim burada yazmağa. Yazıda deyilirdi ki, yeni Toyota CEO-su və Prezidenti Akio Toyota yenidən Toyota-nı əsasa, keyfiyyətə, fokuslayacaq və onlar üçün birinci hədəf və məqsəd budur. Köhnə CEO-nun (Fujio Cho) 2010-cu ildən sonra qlobal bazar payını 15%-ə çatdırmaq kimi hədəfi var idi. Toyota isə, keyfiyyətə geri dönəcəyini dedi. Bu özü avto sənaye ilə maraqlananlar üçün çox əhəmiyyətli məqamdır (buna təkrara geri qayıdacam, indi çalışıram informasiya toplayam), ancaq mənim bu yazıda yazmaq istədiyim Toyota-nın yuxarı menecerlərindən birinin “Our president doesn`t like reports and documents” sözləri oldu.

Rick Wagoner haqqında isə yüksək təbəqə idarəçilərdən biri “Reportlar hazırlamaq bizim əsas işimiz idi və düşünməyə vaxt tapmırdıq. Tək performans raporlarının sayısı 37 ədəd idi” demişdi.

Düşünən özü nə demək istədiyimi anlasın.

“Mavi ekoloji təmiz maşınlar üçün yeni “yaşıl” oldu”

Bugün www.autonews.com saytında yazılan bir məqalədə “Mavi ekoloji təmiz maşınlar üçün yeni “yaşıl” oldu” deyilirdi. Priusun ilk dünyaya gəldiyi günlərdən etibarən “green” sözü avtomobil dünyasında ekoloji təmiz avtomobilləri ifadə etmək üçün istifadə olunurdu. Tək avtomobil deyil, demək olar ki bütün sənaye və sektorlarda ekoloji təmiz olma yaşıl sözü və yaşıl rəngi ilə ifadə edilirdi. (NTV Yeşil TV kanalı da türkiyədə ilk YEŞİL kanal oldu.) Ancaq, illər keçdikcə yaşıl maviləşdi. Mercedes Blue Tech, Hyundai Blue Drive, Volkswagen BlueMotion, Honda Blue Energy dedi ekologiyaya az zərər vuran texnologiya və sistemlərinə. Toyota da Prius və digər bütün layihələri üçün mavi rəngi seçdi, Mazda onun ardınca eynisini etdi. NİYƏ? Çünki, araşdırma nəticəsində aydın oldu ki, yaşıl özündə sadəcə yaşıllığı, otluğu, çobanları, meşələri birləşdirir, texnologiyanı isə ifadə etmir. Mavi isə, modern rəngdir və yaşılın ifadə etdiyi mənalara texnologiyanın da əlavə edilmiş ifadəidir.

Mənim DƏFTƏRimin də ana rəngləri mavi və yaşıldır.

Düşünən özü nə demək istədiyimi anlasın.

Aug 7, 2009

QARABAĞ-TWENTE-ni UDAR !!!

“Amma”-sı yoxdur. Niyə də olmasın? Fiziki və texniki cəhətdən zəif ola bilərlər, ancaq bu komanda Qarabağın adını daşıyır, heyətində milli oyunçular çoxdur və milli ruh daşıyırlar və ən əsası da hazırda çox yüksək motivasiyaları var. Niyə də olmasın?! Olacaq inşallah.

Futboldan yazmaq fikrim yoxdur, onu bu işi yaxşı bilənlər yazsın. Mən köhnənin Qarabağ azarkeşi olaraq ürəyimdən keçənləri yazdım. Qarabağ-ın necə markalaşa biləcəyini düşünüb marketinq cəhətdən də baxmaq istədim məsələyə. Bu klub üçün xüsusi mahnı yazılıb. Oyundan əvvəl səsləndi. Klubun logosu var. Klubun uzunmüddətli hədəfləri var (işin içində deyiləm, amma içəridə olanlardan və mediada izlədiklərimdən gördüyüm budur ki, planla hərəkət edən, nə coşub daşmayan, nə də yerdə yuvarlanmayan klubdur), uşaq futboluna əhəmiyyət verirlər və ən əsası da sistem qurmağa çalışırlar deyəsən. Bu da gətirib çıxarır markalaşmaya. Birazdan üzərində Qarabağ logosu olan köynəklər-kepkalar geyiniləcək, açarlıqlar gəzdiriləcək, Qarabağ Fan Klub çıxacaq ortaya və.s Demək istədiyim odur ki, sən yaxşı olsan səni sevəcəklər. İstər futbol klubu ol, istər çörək istehsalçısı, istər qatıq markası, istərsə də maşın. “Mitsubishi Pajero öldü, amma Prado hələ də tüğyan edir bazarda. Yenə də gətirib axırını bağladı maşınlara” deməyin. Mənlik deyil ki, bu sənaye belədir, hər şey çox açıq və aydın olur burada. Beləliklə;

Azərbaycanda marka olmaq üçün nə etmək lazımdır?

1- Marka olmaq üçün ilkin lazım olan basit tələblərə cavab vermək lazımdır, pis-yaxşı (logo, rəng, kodlamalar, standardlar və.s)

2- İstehsal etdiyin və ya təklif etdiyin malın sevə-sevə istehlakçısı olmaq lazımdır

3- Biraz ələ pul keçən kimi özünü itirib, südün içərisinə su qatmamaq lazımdır

4- Nə qədər çətinliklər olsa da müştərini aldatmamaq lazımdır (Köhnə maşına aid ilkin ödəniş məbləğini təzə maşının şəklinin altına yazmaq lazım deyil)

5- Təklif etdiyin malın arxasında fəxrlə və güclü şəkildə durmaq lazımdır

6- Bir sözlə desək alverçi olub mal sırıyan yox, iş adamı olub ehtiyacları təmin edən olmaq lazımdır.

Bunları onsuz da hamınız bilirsiniz, DƏFTƏR sadə dildə çatdırmaqdan məsuldur!

Aug 4, 2009

Hyungai Genesis-i Satmaq

Çoxdandır yazmıram. Yazmayanda ürəyim sıxılır az qala. Amma, yazmağa bugünə kimi 4-5 dəfə başlasam da, hətta bir dənə yzı tam yazsam da, ürəyimə yatmadığına görə “dəftərə” köçürməmişəm. İş də həddindən artıq gərgindir.

İki gün əvvəl Nabran Caspian AutoShow-da iştirak edirdik. Nabrana ilk dəfə gedirdim və hər halda bir də sırf istirahət üçün getməyəcəm. Az qala eyni pula Antalyada istirahət edə bilirəmsə, Nabranda nə işim var. Məqsəd istirahət deyil, istirahət edə-edə maşınlarımızı təqdim etmək idi deyə, mövzum da maşınlardandır. Maşınların özlərindən bəhs etmək istəmirəm. İştirak edən yeni maşınlar Hyundai Genesis, Genesis Coupe, i20, Fiat Bravo, Kia Soul, Renault Koleos və Chevrolet Cruze idi. Əlbəttə ki, əsas diqqət mərkəzində bizim iki maşınımız idi: Genesis Sedan və Genesis Coupe.

Bu modellər Hyundai-ın premium sinifdə rəqabətə hazır olan iki modelidir. Xüsusən də, Genesis Sedan tamamilə əminəm ki, uğurlu model olacaq və rəqabətə davam gətirəcək. Coupe, isə əvvəlki Hyundai Coupe ilə ancaq iki qapısı olmaq cəhətdən ortaq nöqtədə birləşir, yoxsa tamamilə fərqli hədəf kütlələr üçün istehsal ediliblər (çalışıram “hədəf kütlə” ifadəsini işlətməyim, amma məcbur oluram arada). Niyə bu iki modeldən söz açdım? Çünki, marketoloqlar üçün əsas maraqlı olan da bunlardır. “Bu maşında nəsə çatışmır, amma bilmirəm nə?” deyib Hyundai-ın belə maşın istehsal edə bilməsini qəbul edə bilməyən müştərinin inadını necə qırmaq olar? “Xəttləri göstərən sistem var bunda?” soruşan müştəriyə “Bəli Lane Assist” sistemi var dedikdə “Ne smotrya na eto, ya bı vıbral Mercedes” deyərək guya ki, özünü ağıllı zənn edən müştərinin ağlının bir istiqamətdə işlədiyini necə izah etmək olar? Bax bunlara görə Genesis bizim üçün daha maraqlıdır. Yuxarıdakı kimi qıcıq dialoqlar da oldu, kontaktlarını qoyub maşın üçün sıraya düzülənlər də. Ən maraqlı olan isə, “Ne smotrya na eto, ya bı vıbral Mercedes” deyən adamın 4 dəfə hərlənib-fırlandıqdan sonra “Xalaldı Xunday. Mən gözləməzdim. Almaq olar. Almaq olar” deməsi oldu. Bu da olsun mənə dərs ki, müştəriyə qulaq asmaq lazımdır-1, müştərini öyrənmək lazımdır-2. Bu ikisindən sonra Druckerin “Marketinqin işi müştərini elə öyrənməkdir ki, ona özü-özünü satan məhsul istehsal edə bilsin” sözü 3-cü sırada işi tamamlayır. Genesis-i də HMC-nin marketoloqları müştərini yaxşı öyrənərək hazırladıqlarına görə, o tipli müştəriləri də “çevirmək” mümkündür.