Marketing ve Sex. Artıq, demek olar ki, her gün qarşılaşdığımız bir hadisedir. Bu mövzu haqqında çox bilgi sahibi olduğumu deye bilmerem. Men sadece öz yazdıqlarıma cavab axtarıram ve başa düşmek isteyirem. Başa düşmek isteyirem, göresen doğurdan da bu qeder ehtiyac var mı erotic marketingin istifade olunmasına? Bu sual evveller de ağlıma gelmişdi, ancaq üstünden keçişdim. Sonra Businessweek de bununla elaqeli bir meqale oxudum.İşden ve tezden vaxtım olmadığına göre araşdırma üçün vaxtım olmadı.
Esas sual budur; niye reklamlarda ehtirasa (Ehtiras oyandıran görüntüler) bu qeder çox yer verilir? Mesele bundadır ki, yanaşma terzinde hemişe ehtirası başına vurmuş genc bir oğlanın hissleri var. Kişilerin ve qadınların sexual davranışları veya psixologiyaları ferqlenir menim bildiyime göre. Bele ki, kişiler üçün bir qadının sadece ve sadece fiziki cazibedarlığı çox şey ifade edir. Businessweekin yazdığına göre Playboy oxuyucularının böyük ekseriyyeti kişilerdir (oğlanlar). Ancaq, meselenin qadınlar üçün ferqli yönü var. Heçbir qadın herhansı bir kişinin onu “sex aleti” olaraq görmesini istemez. Ye’ni, qadın kişi üçün fiziki menada ehtiraslarını temin eden bir vasite olmaq istemez. Qadınların psixologiyasında sevilme, beslenme (yemek menasında deyil, daha geniş menada sevgi, saygı, qebul ve.s), qorunma, qayğı hisleri daha hakimdir. Reklamlarda istifade olunan mesajlara bu cehetden niye yanaşılmır?
Businessweekin behs etdiyim yazısında Abercombie&Fitchin reklam görüntüleri verilmişdi ve yazı o reklamlardan yola çıxılaraq yazılmışdı. Sual ise bu idi ki, bu qeder sex mesajı veren reklamlar ne qeder tesirlidir?
Axe Deodorantlarının reklamlarını xatırlayırsınız yeqin ki? Bu Azerbaycanda da çox diqqetleri çekmişdi. Reklamlar yazılanlara göre çox uğurlu olub. Sebeb? AXE oğlanlar üçün idi ve mesajı “oğlan olaraq” fikirleşmişdi; qizların diqqetini çekmek isteyen, onları arxasınca sürüklemek isteyen (ve çox vaxt da bunu bacarmayan) oğlanlar üçün.
Erotic Marketingçilerin sizce bunu çox vaxt yaddan çıxartmırlar mı? Mence çıxardırlar. Qadın üçün jeans reklamı hazırlanır ve verilen mesaj açıq aşkar “bu seni çox sexual gösterir” menasındadır. Qadınlar sexual görsenmek isteyirler. Bu melumdur. Anacaq, sex obyekti olmaq istemirler.Ele effektlerden istifade olunur ki, sanki qadın "Baxın ay kişiler men burdayam" demek isteyir. Reklamlarda istifade olunan görüntü ve ses effektlerinde qadın psixologiyası nezere alınmalıdır. Ye’ni, sevgi dolu bir ehtiras. Romantic hissleri de özünde birleşdiren bir “sexuallıq”. Beyenen de, alan da, geyinen de qadındırsa, o qadın kişilerin gözlerinin sadece vucudunda qalmasını istemez mence.
Bir başqa mesele de bu növ fealiyyetlerin uşaq psixologiyasına tesirleridir. Yene Businessweek'de bir müdddet evvel yayınlanan meqaleye göre "sexual qadın", cazibedar olmanın yollları ve.s kimi etraf mühitde baş veren bütün hadiseler genc qızların psixologiyasına pis tesir edir.
90-60-90 mesajları, cazibedar olmayan qadınların kiçik görülmesi (veya bu cür mesajların verilmesi) mence doğal görüntüleri pozur. Ancaq, tebii ki, bu menim şexsi fikrimdir. Birazdan ince dodaqlı qız qalmayacaq !!!
Uşaq oyuncaqları artıq bazarda "sexy baby" olaraq satılır. Mini geyinmiş, sexy imajı verilmiş babyler. Sexy baby ile yuxulayan balaca bala da seher yerinden qalxıb birazda etraf mühitde gördüyü ve eşitdiyi "söhbetlerin" tesiri ile aynanın qarşısına keçir ve özünün ne qeder sexy olduğuna baxır. Amma, heç o bilmir ki SEXY nedir.
Bu mövzuda daha dolgun, geniş ve faktlara dayanan bir yazı olsaydı oxuyardım.
Özümün araşdırmağa teessüf ki, vaxtım yoxdur.
QEYD: İstifade olunan resimler blogun "serhedleri"ni keçmiş ve birçox insana göre uygun olmayan ola biler. Bu reklamlar bizim ölkemizde yayınlanmayıb, ancaq mövzu yene mövzudur. Xahiş edirem resimlere yanaşma terziniz de, meselenin mahiyetini anlamağa yönelik olsun. Ancaq, yene de hercür tenqide qapılarımız açıqdır.
6 comments:
Rüstem Bey, merhaba. Madem araştırmaya vaktin yok ben buradan bir araştırmamı hem seninle hem de okuyucularnla paylaşayım.
Reklamda cinsellik son yıllarda bazı kesimlerce kantarın topuzunun kaçtığı değerlendirmeleri bakımından hayli tartışılan bir konudur. Aslında konu sadece reklam özünde ele alınmamakta, medyanın tümüne sirayet etmiş, kadının cinsel obje olarak kullanımı kapsamında değerlendirilmektedir. Değerlendirmeler genel anlamda, ünlü kişilerin ve mankenlerin cinselliğinin ön plana çıkartılmasının toplumsal ve psikolojik buhranlara sebep olduğuna işaret etmektedir. Bu etkinin başta gençleri olumsuz etkilediği de vurgulanmaktadır. Ancak bu yazının konusu reklamda cinselliğin kullanımı ile sınırlıdır ve konunun sosyal ve psikolojik boyutuna yeri gelmediği sürece değinilmeyecektir.
Satış mesajlarını insan özlem ve beklentileri doğrultusunda güncelleyen reklam dili, reklam tasarımına gerekli imgesel donanım zenginliğini ve/veya derinliğini bahşetmiştir. Reklam potansiyel alıcının ürün ile anlık, imgesel bir bağ kurulmasını hedefler. Bu bağın kurulmasına sevgi, sempati, dostluk, yakınlık, yararlılık, ucuzluk, rahatlık, mutluluk, konfor, lüks gibi imgeler hizmet ettiği gibi, cinsellik de uyarı, haz ve zevk bağlamında etkindir.
Reklamda cinsel öğelerin kullanımı üzerine bugüne kadar pek çok çalışma yapılmıştır. Reklamda kullanılan cinselliğin etkileri üzerine yapılan çalışmalardan elde edilen sonuçlar, cinselliğin tüketicilerin satın alma motivasyonu ve arzularını ateşlemede işe yaradığını ortaya koymuştur. Çekiciliği yüksek cinsel imgeler oldukça yaygın olarak kullanılan doğal dikkat-çekenlerdir ve pek çok ürüne yaklaşılmasının nedeni kısmen bireyin de böylesi bir çekicilik içinde düşünme eğilimidir. Bazı vakalarda, reklamda cinselliğin güçlü, canlı ve uzun ömürlü markaların yaratılmasında katkıda bulunduğu söylenmektedir.
Cinsel içerikli reklamlar birçok farklı şekilde olabilmektedir. Örneğin çıplaklığın çeşitli aşamalarındaki modeller ve yalnız ya da başkalarıyla birlikte müstehcen tavırlar sergileyen modeller. Ayrıca reklam, çift anlamlı sözler, imalı ifadeler, bilinçaltının algısına yönelik cinsel imgeler ve cinsellikle ilgili vaatleri de kullanmaktadır. Bu tarz cinsel içerik ve imgeler, tüketicinin cinselliğe olan ilgisini kışkırtmaya ve romantik duyguları körüklemeye yaramaktadır.
Reklamda cinselliğe yer verilmesi sebepleri kabaca şu şekilde sıralanabilir:
Ø ürün zorlayabilir: elbise, mayo, iç çamaşırı gibi ürünlerin cinsel objelerden bağımsız tasarlanma güçlüğü çekilmektedir.
Ø dolaylı kullanım gerekebilir: ürün aracılığıyla başlatılan bir ilişkinin (örneğin bir erkeğin reklamı yapılan parfümün etkisiyle baştan çıkan bir kadın arasında gelişecek olaylar! Ya da yatakta beline kadar çıplak kadının ve tırnak izleri sırtındaki erkeğin yaşadıkları!) ilk sinyallerini vermek yapacaklarını (!) alıcının imgelemine bırakmak ve bu yolla, alıcının olayın sonuyla ilgili, ilgi ve merakı uyarılmak istenir.
Ø pornografik çekicilikle özdeşleştirme kaygısı taşınabilir: kullanılan erkek ya da kadın tipinin ürünle özdeşleşmesi, ürünle ilişkilendirilmesi ya da ürüne kendi kimliğini (zarif, ince, saygın, güzel vb. gibi) eklemlemesi beklenir.
Ø kullanıcı/tüketicinin cinsel kimliği dayatabilir: pornografik iletiler, alıcı kitlenin cinsel kimliği göz önünde bulundurularak tasarlanır. Deterjanın ürün olarak kadına yönelik olması ve reklamlar da çoklukla kadın kullanılması buna örnektir.
Ø reklam iletisinin ya da reklamı yapılan ürünün bir biçimde belleklere kazınması amaçlanabilir: bu amaçla hazırlanan pornografik görüntülerden rahatsız olunsa da, hatta zaman zaman ürünün anımsanmasını engellese de, pornografik imgelerin akılda kalacağı açıktır.
Tüketicinin dikkatini çekmek amacıyla reklamda cinselliğin aşırı kullanımına ilişkin olarak iki görüş bulunmaktadır. Bunlardan ilki bir açlığı doyurmak; tatmin edicilik yerine tatminsizlik yarattığını vurgulamaktır. İkinci neden ise tüketicinin reklam yıldızları ile özdeşleşmesini sağlamaktır. Prof. Dr. Müberra Babaoğul konuya ilişkin konuşmasında ”Film yıldızları, sporcular o paraları boşuna almıyor. Bu ürünü satın alan kişi, ürünü kullanınca onlar gibi olacağını sanıyor. Bu reklamlar yaşamın grilerini filtreleyerek rüyalara sevk etmeye yöneltiyor.” demiştir.
Reklamcılar Derneği eski Genel Başkanı Nesteren Davutoğlu konuya ilişkin görüşlerini ”Bana göre cinsellik; acıkma, uyuma gibi bir hal, doğal bir fonksiyondur. Reklama uyku, açlık nasıl konu olabiliyorsa, cinsellik de olabilir. Çıplaklık ve cinsellik sanatta nasıl kullanılırsa, reklamda da kullanılır. İstismar edilmediği sürece cinselliğin reklamda yer almasını doğal karşılarım. Bir banyo köpüğü reklamında banyo küvetinde yıkanan kadının makul ölçüde vücudunun görünmesini uygun görüyorum. Ama bir banka reklamı ya da alakasız başka bir reklamda cinsellik kullanılırsa, bu, lüzumsuz çekilmiş bir jokerdir.” şeklinde dile getirmiş, “etik freni ile kar gazını ayarlayarak, reklam arabasını en iyi şekilde götürebilirsiniz” değerlendirmesinde bulunmuştur. 51. Cannes Lions Reklam Festivali kapsamında da konu tartışılmış, reklamda cinsellik sömürüsü, kaba saba, açık saçık espriler, sosyal sorumluluktan yoksunluk gibi pek çok eleştiri gündeme gelmiştir.
Selim Tuncer, Tüketici Dergisinde (Mart 1994) yayımlanan röportajında kadın istismarının hayatın her alanında var olduğunu, bu istismarı olumlamadığını, ancak gerçeğin tespiti açısından önemli olduğunu belirtmiştir. Reklamda cinselliğin kullanımına ilişkin görüşlerini ise şöyle ifade etmiştir: “Bir kere şu konuyu netleştirelim; estetik ve etik birbirinden ayrılamaz, ikisi de birbirini tamamlar. Estetik reklamın vazgeçilmez bir unsuru olduğu gibi, etik de öyledir. Estetik de etik de toplumdan topluma değiştiği gibi, zamana göre de değişkendir. Bunu dikkate almak gerekiyor. Her ne kadar hedef kitleye göre değişse de reklam ortalama insana seslenir ve reklam mesajı da ortalama olmak zorundadır. Toplum ahlakı bu noktada önemli bir kriterdir. Buna dikkat etmezseniz marja düşersiniz ki, bu da hiçbir üreticinin arzu etmeyeceği bir durumdur.”
Hayat cinselliği nasıl dışlayamıyor ise, reklam da cinselliği dışlayamaz. Zaten bu konuda belirgin bir fikir birliği olduğu görülmektedir. Ancak reklamda herhangi bir imgenin dengeli kullanılması nasıl önemli ise cinselliğin kullanımının da dengeli olması oldukça önemlidir. Hatta cinselliğin, ilgi çekicilik, etkileyicilik ve ahlakilik çerçevelerinden değerlendirilebilmesi bakımından, dengesiz kullanımın hem reklamın başarısına hem de markaya olumsuz etkisinin önem bakımından öne çıktığı çıkarımına varmak mümkündür.
Merhaba Bülent bey,
Yazı üçün teşekkür edirem.
Belke menim yazımla sizin yorumunuz yerini deyişdirim!!! Yazı sual idi, yorumunuz cavab olub....
Reklamlarda cinselliğin kullanılması konusunda olumlu yaklaşım içerisindeyim, ama sizn araştırmada da vurgulandığı gibi abartılmadan, ne kadar gerekiyorsa o kadar cinsellik olması lazım. Ve mesaj karmaşıklığı yaşanmadan, reklamı yapılan ürüne doğrudan ayarlanmış olması lazım diye düşünüyorum.
Rüstem Bey,
Kesinlikle katılıyorum. Reklama kısa metraj soft-porn muamelesi yapmak, ilgi çekicilik ve gençlerin özlemlerine hitap etmek açısından faydalı olabilir. Ancak bu abartılı seksüel yaklaşımlar markadan pek çok şey götürecektir. Markayı bayağılaştırması da önemli bir tehlike olabilir.
Bilirsiz, indi seksual inqilabin bu derecede irelilediyi bir vaxtda qadinin ozunu seksual obyekt kimi hiss etmesi onlara hech de alchaldici gelmir. Sizin misalda verilen jinsi gotursek ele, en azindan bizim olkede onu alan ve geyinenler sexy gorunmek isteyen, her bir hereketi ve jestiyle men burdayam demek isteyen qadinlardir. Belke de bashqa olkelerde cins geyim rahatligim temini uchundur,amma bizde ekser hallarda bu bele deyil. Ve yaxud da son vaxtlar Bourjois firmasinin dodaq boyasi reklamini gotursek, orda erotik bir ishare verilse bele, bu achiq-aydin 14 -24 yashli qizlarin( ele hemin hedef uchun nezerde tutulub pariltili boya)chox xoshuna gelecek. Indiki qizlar beyenilmek isteyir ve bu reklamdaki kimi komik shekilde olmasa bele, opulmek isteyir. Sozumun qisasi, qadin psixologiyasi indi chox deyishib, qadinlar seksi ve romantikani birleshdirmeye artiq xeyli muddetdir ki,bashlayiblar..
Amma bilmirem, seksual inqilaba buna gore teshekkur etmeliyik, ya..
http://markonzo.edu Wonderfull great site ashley furniture price [url=http://jguru.com/guru/viewbio.jsp?EID=1536072]ashley furniture price[/url], gvdmtww, allegiant air verdict [url=http://jguru.com/guru/viewbio.jsp?EID=1536075]allegiant air verdict[/url], 89145, pressure washers info [url=http://jguru.com/guru/viewbio.jsp?EID=1536078]pressure washers info[/url], qpxkuq, dishnetwork blog [url=http://jguru.com/guru/viewbio.jsp?EID=1536080]dishnetwork blog[/url], yrhrdrn, adt security preview [url=http://jguru.com/guru/viewbio.jsp?EID=1536076]adt security preview[/url], nojknc,
http://lumerkoz.edu I bookmarked this site., http://soundcloud.com/avodart mdeezoo http://talkingaboutwindows.com/members/Buy-Ciprofloxacin/default.aspx flyweight maldonado http://riderx.info/members/Buy-Diflucan-Online.aspx mairo http://barborazychova.com/members/Buy-Premarin.aspx eradication http://soundcloud.com/ativans missteps
Post a Comment