Eurax
Marketing Dəftəri Azərbaycan Dilində Yazılan İlk Marketinq Bloqudur!

Feb 21, 2009

Krizdən çıxmağın üç yolu

Bugünlərdə Barselona şəhərində global mobil telefon istehsalçılarının görüşü keçirildi. Burada alınan əsas qərar bundan sonra bütün telefonlar üçün eyni adaptorların istifadəsi idi. Yəni ki, işdə heçkim əlində batareyası ölmüş Samsung ilə gəzib adaptor axtarmayacaq, çünki bugünə kimi “Yox, məndə NOKIAdır” deyənlər də olmayacaq. Nokianın da, Motorolanın da, Samsungun da və.s adaptoru eyni olacaq. Bunun səbəbini də bilirsiniz, bundan danışmayacam.

Ancaq, bir məsələ var; Elə həmişə ofisdə “Məndə NOKIAdır” deyənlər çox olacaq?

Əgər son dövrlərdə Korea iqtisadiyyatının gedişatına baxsaq, Samsungun 2007-ci ilə Motorolanı üstələyərək dünyanın ikinci mobil telefon istehsalçısı olmasını nəzərə alsaq, LG-nin 2008-ci ildə Motorolanı və Sony Ericssonu keçərək dünyanın 3-ü böyük mobil telefon istehsalçısı olmasını fikirləşsək, yəqin ki belə olmayacaq. Samsung 2008-ci ildə 2.8% böyümə ilə 16.2% global bazar payına sahib olub ki, bu indilik 1.8% böyümə ilə 38.6% global bazar payına sahib olan NOKIAdan 2 dəfə azdır. Çox maraqlı olan isə Motorolanın 5.1% bazar itikisi ilə yerini 1.5% böyüyən LG-yə verməsidir, daha doğrusu eyni payı,8.3%, bölüşməsidir. 2008-ci ildə ümumiyyətlə isə 1.21 milyard telefon satılıb.

1. NOKIA 38.6%

2. Samsung 16.2%

3. LG 8.3%

4. Motorola 8.3%

5. Sony-Ericsson 8%

6. RIM (Blackberry) 1.9%

7. Kyocera 1.4%

8. Apple 1.1%

9. HTC 1.1%

10. Sharp 1%

11. Digər 14.1%

Yuxarıda da göründüyü kimi Korea markaları bu sahədə çox ciddi inkişaf sərgiləyirlər. Ancaq, maraqlı olan odur ki, Samsung, LG, HYUNDAI və KIA kimi Korea markalarının son dövrlərdə ciddi inkişafı inkişaf etmiş ölkələrə aid böyük markalara ciddi təhlükədir. Yazı çox uzanmasın deyə, bunu ikinci yazıda davam edəcəm, ancaq sizin çox dəyərli fikirlərinizi indidən eşitmək xoş olardı.

Qlobal maliyyə krizindən az zədə ilə çıxmağın üç yolu var; 1) az yeyib, çox yatmaq 2) qonşularda yemək 3) az yeyib, yatmamaq

Feb 18, 2009

Yaxşısı Pisi?

Bu Yazı Prof.Dr. İsmail KAYA tərəfindən yazılmış və Pazarola bloqunda yerləşdirilmişdir. Yazının ifadə etdiyi məna, vermək istədiyi mesaj və bizim bazarda da bənzər hadisələrin olması etibarı ilə əhəmiyyətini nəzərə alaraq, İsmail hocamın icazəsi ilə tərcüməsini öz bloqumda yerləşdirdim.

Reklamın yaxşısı pisi olmaz, desələr də inanmayın. Məqsədinə görə işə yarayanlara yaxşı, uzun müddətdə gətirdiyindən çox aparanlara pis reklam deyilir.

Marketinqlə məşğulam deyənlərə də, marketinqin yaxşısı pisi olmaz deyənlərə də inanmayın. Marketinqin də, marketoloqun da yaxşısı pisi vardır. Pislərdən bəzisi, marketinqdən bixəbər; gördüyü işi marketinq sayır. Bəziləri marketinq adı altında öz fırıldaqlarını çevirir, başqa işlər görür. Bəziləri də bacarıqsızlıqları və bilgisizliklərindən səhv və xətalı edirlər bunu.

Pis marketinq və pis marketoloqların ucbatından marketinqin adı pisə çıxdı. Marketinqin özünü bir daha tərif etmək, onun özünü yenidən marketinq etmək şərt oldu.

Ailə büdcələrində qaz və enerji pullarından daha çox olan aylıq hesabları ilə, bütün telefon şirkətləri həddindən çox marketinq kampaniyaları ilə hər an qarşımıza çıxırlar. Bezdirən reklamları, təəccübləndirən tarifləri, açıq-örtülü sponsorluqları və mediada sahib olduqları güc ilə istehlakçıların qarşısında başlarını itirmiş vəziyyətdə, ağıllarına gələn hər yolu yoxlayaraq, dəli kimi qışqıra-qışqıra müştərilərə “gəl-gəl” deyirlər. Bircə sussalar, ara sakitləşəcək. Bir-birimizi daha yaxşı eşidəcək, daha yaxşı başa düşəcəyik.

Mediadakı bütün gurultulara baxmayaraq, keçən üç ayda cəmi-cümlətanı 50 milyondan artıq abunədən 1,3 milyonu nömrəsini dəyişmək üçün müraciət etmişdir. Bu nəticə, bu boyda zıppıltı-guppultuya, bu boyda “gəl-gəl kampaniya” xərclərinə dəydi mi, dəymədi mi? “Hesablasalar…” deyərdim ancaq, Ahmet Sağırlı-nın da dediyi kimi, onsuz da bunun hesabını tariflərlə bizdən çıxardacaqları üçün, heç zənn etmirəm..

Onda bu boyda gurultu niyə?

İndi oturub fikirləşmək vaxtıdır.

Marketinq qişqirib-bağırmaqdır? Aldatmaqdır? İstehlakçını istismar etməkdir? Necə və nə olur olsun, istehlaka təşviq və istehlakdır?

Yoxsa, bu işin məktəbi hesab edilən ABŞ markalarının və firmalarının da işarət etdiyi kimi, iqtisadi inkişafın və dünya hakimiyyətinin mühərrikidir?

Yaxşıdır, yoxsa Pisdir?

Feb 12, 2009

Marketinq Meneceri Satış Menecerinə Qarşı

Kərim Məmmədov köhnə yazıma şərh qoymuşdu və bu şərhlərin axırı ona gətirdi ki, mən ona marketinq ilə məşğul olanlarla satış işində olanların işlərinin fərqlərini göstərməyə söz verdim. Əlbəttə, mən bütünlüklə əhatə edə bilmərəm və burada job descriptions, responsibilities, and liabilities yaza bilmərəm. Ancaq, balaca da olsa g

Gəlin çalışaq nəzər salaq fərqlərə. Mən yazıram, yarım-yamalaq, siz tamamlayın olsun tam-tamalaq. Şərhləriniz əsasında yazını update edəcəyik sonra.


Marketinq Menecerin qarşısında durən ən əsas öhdəliklər;

- Müştəri məlumatlarının toplanması sisteminin qurulmasında iştirak etmək (mövcud müştərilər)

- Müştəri ehtiyaclarını öyrənmək üçün bazar və müştəri analizlərini etmək və ya etdirmək.

- Satışın analizlərini etmək və rəqiblərlə müqayisəli analizləri raportlamaq

- Satış sahəsinin müştərinin xoşuna gələcək və ya cəlb edəcək formaya salınması və ya sistemləşdirilməsi üçün satış ilə birlikdə çalışmaq

- Marketinq Strategiyasını bütün əlindəki birinci və ikinci dərəcəli datalar əsasında hazırlamaq

- Biznesin İnkişafı üçün layihələr hazırlamaq və təkliflər vermək

- Yeni məhsul inkişafı üçün istehsal və satış ilə birlikdə fəaliyyət göstərmək

- Reklam, ictimaiyyətlə əlaqələr və digər kommunikasiya vasitələrindən yararlanaraq sistemi idarə etmək

- Müştərilərin şikayət və istəkləri əsasında təklif və tədbirlər hazırlamaq

- Şirkət və şirkətin bütün məhsullarının təqdimatı üçün bütün vasitələri istifadə etmək

- Daim satdırıb şirkətə pul qazandırmaq

Satış Menecerinin qarşısında duran əsas öhdəliklər;

- Marketinqın qurduğu müştəri məlumatlarının toplanması sisteminin düzgün işləməsi üçün satış heyətini və sistemləri idarə etmək

- Satış sahəsinin təmizliyi, diqqət çəkiciliyi və lazımı qaydada olmasını təmin etmək

- Satılan məhsulların marketinqçilər ilə birlikdə hazırlanan sistem əsasında işləməsi üçün kontrolunu və hərəkətini idarə etmək

- Marketinqin minbir əziyyətlə satış sahəsinə gətirdiyi müştəriləri düzgün qarşılamaq və onlara nəsə satmaq, əliboş göndərməmək

- Satışçıların düzgün davranış və tərtib qaydalarına ciddi nəzarət etmək

- Satış gücünü idarə etmək

- Satış müddətində daim ünsiyyətdə olduğu müştəriləri daha yaxşı tanımaq, öyrəndiklərini marketinq ilə bölüşmək və onların əldə saxlanılması üçün fikirlər irəli sürmək

- Çox satıb şirkətə pul qazandırmaq

Bu mənim indi yığıb-yığışdıra bildiklərim. Mən hal-hazırda marketinq işindəyəm və böyük məmnuniyyətlə satışa keçmək istəyərəm. Bunu da qeyd edim.

Feb 8, 2009

(KIA və HONDA) vs HYUNDAI

(KIA və HONDA) vs HYUNDAI

Başlığa baxmayın, əsalində ortada problem yoxdur, sadəcə olaraq özümə maraqlı gəldi və istədim sizinlə də paylaşım.


Son günlərdə bizim ofisdə ən çox outdoor reklamlar müzakirə olunduğu üçün, oralara fikrim daha çox yönəlmişdi. Buna görə də, gəldi-gəldi, az qala 3 həftə sonra blogumda yazı bu mövzuda peyda oldu.


KIA gətirib HYUNDAI-ın mərkəz dileri OTOPLAZA-nın və Mətbuat prospektindəki dileri A-N Autostar-ın düz qabağına billboard qoyub. Əslində strateji olaraq bu ağıllı fikirdir.

Hətta bəzi marketinq guruları bunu məsləhət görürlər. KIA-nın Mətbuatdakı billboardu pis deyil əslində. Tək çatışmazlıq billboard-un diqqət çəkən olmamasıdır. Dizayn əksikliyi. Yerləşdirmə isə pis deyil. İşıqforun düz qabağındadır və orada dayanan maşınlar onu görürlər. Bizim Dilerin yeri də çox yaxşı olmadığına görə billboard işə yarayar yəqin ki. Ancaq, Otoplaza-nın qabağındakı billboard inanılmaz mənasızdır. Çünki, onsuz da Dərnəgülün bir düzgün görüntüsü yoxdur. Bu pis görünümlü yerə pis billboard da heç yaraşmır. KIA-nın reklamı düz bizim qabağımızdadır. O boyda OTOPLAZA-nın görüntüsü qarşısında o reklamın nəsə işə yarayacağına inanmıram açığı. Bu mənim şəxsi qənaətimdir. Siz nə fikirləşərsiniz bilmirəm.


HONDA isə “0%” billboardlarının dizaynını niyə o cür fikirləşib başa düşmədim. Səhv etmirəmsə HONDA “qeyri-orijinal” PUBLICIS ilə işləyir. Honda-nın Marketing Manager-i Anar isə çox təcrübəlidir. Şəklini çəkə bilmədim, amma əgər kiminsə diqqətini çəkibsə (əgər çəkməyibsə, deməli mən yüz faiz haqlıyam, indi fikirləşin görün xatırlaya bilirsiniz mi?) orada sol yuxarı küncdə balaca HONDA yazılıb, orijinal logo formasında. Ortada çox boyük “0%”. Mənə maraqlıdır ki, avtomobillə hərəkət edən nə qədər adam bunlara fikir verə bilir? Mənim işimin adı bu olduğuna görə gözüm axtarır və olanı tapır, bəs yaxşı digər insanlar? Ola bilər ki, bu HONDA-nın standartıdır. Çünki, əvvəllər də belə idi onların billboardları, ancaq nəzərə almaq lazımdır ki, orada div boyda maşın şəkli var idi, Accord, CRV və.s (“və.s “ yazmaq yerinə CİVİC yazasam yaxşı olardı bəlkə də, çünki onsuz da cəmisi 3 modelləri var). HONDA-nln marka bilinirliyinin hələ istənilən səviyyədə olmadığını da nəzər alsaq, onda mən yüz faiz haqlı hesab edilə bilərəm.


Bizimkilər nə gündədir görəsən, bir yaxşı tənqid edən olsaydı əla olardı.